ΠΡΟΣΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΧΩΡΙΩΝ ΜΑΣ: ΔΡΥΜΩΝΑΣ

Του Πρωτ/ρου Γεράσιμου Ζαμπέλη

Αιώνες στέκεται, όπως το αγριοπερίστερο κουρνιασμένο στην δαφνόπνιχτη αλλά και πλούσια σπαρτόπλιχτη εκείνη ράχη, το ιστορικό χωριό Δρυμώνας. Κάθεται εκεί, αγέρωχο και αμετακίνητο από τον άγριο τρικυμισμό της ιστορίας. Παραμένει επίμονα και σταθερά, στην θέση του μπολιάζοντας, μέσα στο γοργοκύλισμα του χρόνου και τις καταιγίδες των εποχών,  την ιστορία με την παράδοση, το σήμερα με το χτες. Ανοίγοντας διάσελα  στον χρόνο και δημιουργώντας εγγυήσεις για το αύριο.

Αμείωτα δημιουργικοί και δημιουργικά διάκονοι των ισχυρών εκείνων και αψεγάδιαστων δυνάμεων του πολιτισμού οι κάτοικοι του εργάζονται διαχρονικά προσφέροντες πολυσήμαντες διδαχές, μαρτυρικές καταθέσεις, που και σήμερα, σ’ αυτό το εφιαλτικά υλιστικό γονάτισμα των συνειδήσεων, στην φονική δόμιση του περίεργου «σπουδαστήριου δολοφονίας»,  όπως χαρακτηρίζει τον πολιτισμό μας ο Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος, αντέχουν να διασώζουν με το έργο τους  το ανθρώπινο πρόσωπο και να προστατεύουν, υπηρετώντας πιστά και έντιμα, τις αρχές και τις αξίες του αγέραστου Ελληνορθόδοξου πολιτισμού μας.

Σήμερα ο Δρυμώνας με τα νεοσυντήριτα σπίτια του είναι μια ζεστή φωλιά της ιστορίας και της παράδοσης. Ένα απλό κοίταγμα από το  απέναντι  ξάγναντο θα σου προσφέρει την βεβαιότητα πως στο χωριό αυτό υπάρχουν οι ελάχιστοι και ανήκουν οι πολλοί, που κατέχουν ποιοτικά εσωτερικά μεγέθη με την δυναμική των οποίων διασώζουν, από την εξαγριωτική ερείπωση και την άθλια υλιστική αγκύλωση, την διασκορπισμένη στα πέρατα του κόσμου κοινωνία και την μικρή κοινότητα του χωριού. Των ελαχίστων ακριτών κατοίκων, που με ιερό δέος και ψυχικό σύφλογο κρατούν θερμαντική και ζωντανή την ιστορία του χωριού τους. Και δείχνουν, στις απορρημένες ή περίεργες ομάδες των επισκεπτών, αυτό το διαρκές και αειθαλές, το αγονάτιστο και φωσφωρίζων πολιτιστικό τους κοίτασμα. Την πεισματική Λευκαδίτικη εμμονή τους στις τίμιες αξίες, που στοιχειοθετούν και διασφαλίζουν την αξιοπρέπεια του ανθρώπου  και την εΰπλοια του τόπου.

Σε κατάστιχο του έτους 1530/31, το οποίο αναφέρεται σε οικισμούς, που υπήρχαν δέκα χρόνια νωρίτερα, υπάρχει το χωριό Κοντριάδα με 25 χανέδες (νοικοκυριά) και ένα μοναστήρι. Αβίαστα και σίγουρα πιστεύουμε πως βρισκόμαστε τώρα στο πρωτοκύτταρο των δύο χωριών Εξάνθεια και Δρυμώνας. Από την Κοντριάδα, σε χρόνο προς το τέλος τηςΤουρκοκρατίας (1479-1684), 1650 μ.Χ, θα μοιράσθηκαν, οι εγκαταβιούντες τότε την Κοντριάδα και τον άλλο κοντινό οικισμό Βλαχοχώρι, σε δύο σύντομα αναπτυσσόμενους οικισμούς Άνω και  Κάτω Εξάνθεια. Είναι οι δύο ζωντανές σε δραστηριότητες των κατοίκων  τους κοινωνίες της  Εξάνθειας και του Δρυμώνα. Ουσιατικά λοιπόν, ο Δρυμώνας έρχεται πριν από το 1500, αφού το 1520 μ.Χ.  ήταν κοινότητα με την ονομασία Κοντριάδα. Πριν την διάσπασή του ο οικισμός αυτός είχε 25 χανέδες. Δηλαδή 25 νοικοκυριά.

Στο «κατάστιχο κεφαλικού φόρου του Βιλαετιού της Αγίας Μαύρας» του έτους 1051 (1641/42 μ.Χ.), με βάση την απογραφή του Φαΐκ Μπέη, θα συναντήσουμε  το τοπωνύμιο Χοντριάδα με 15 χανέδες. Οπωσδήποτε η Κοντριάδα  και η Χοντριάδα θα ταυτίζονται. 

Σύμφωνα δε με το κατάστιχο τα ονοματεπώνυμα των εγκαταβιούντων ήταν:

1 papa Κiryaki Παπα-Κυριάκος  

2 Istamo Zafiri Στάμος Ζαφείρης

3 Nikolo H?ira?o Νικολός Χράτος [;] (legeΧόρτης)

4 Anastasi Zaharya Αναστάσης Ζαχαρίας

5 Sipiro Zafiri Σπύρος Ζαφείρης

6 Zafiri Istrato Ζαφείρης Στράτος

7 Istamad Istamadina Σταμάτης Σταματίνας

8 Nikolo T?usp?iru Νικολός του [;] Σπύρου [;]

9 Papa Dimo Παπα -Δήμος  

10 Dimo Yanuco Δήμος Γιαννούτσος

11 Yorgo H?ira?o Γιώργος Χράτος [;] (legeΧόρτης;)

12 [To]filo Rizo [Θεό]φιλος Ρίζος

13 Nikola Sipiro Νικόλας Σπύρος

14 Panayoti Dimo Παναγιώτης Δήμος

15 Tanasi Rizo Θανάσης Ρίζος

Βασικώτερους λόγους της διάσπασης των κατοίκων της  Κ(Χ) οντριάδας θεωρούμε δύο. Ο πρώτος αναφέρεται στις συχνές σεισμικές δονήσεις, που συγκλόνιζαν την περιοχή και έβαζαν σε άμεσο κίνδυνο την ζωή των κατοίκων. Το έδαφος δεν προσέφερε ασφάλεια και συχνά, όπως συμβαίνει σήμερα, ολόκληρα τμήματα του ασταθούς και πετρώδους εδάφους έφευγαν επικίνδυνα. Ο δεύτερος οφείλεται στις φονικές και άλλες ληστρικές επιδρομές, από πειρατές, που έφταναν από το ανοιχτό πέλαγος και δεν άφηναν τίποτα όρθιο, αλλά  ούτε και ζωντανό.

Η μετακόμιση των κατοίκων νοτιότερα, μέσα στο πυκνό δάσος από δρυς, προσέφερε σοβαρή αίσθηση ασφάλειας και μείωνε τις προκλήσεις, που καλλιεργούσε το ανοιχτό της θέας του οικισμού από μακρυά. Τόσον στο νέο νοτιοανατολικό οικισμό, που αργότερα θα ονομασθεί  Δρυμώνας και Κάτω Εξάνθεια, όσο και στον άλλο νοτιοδυτικό οικισμό, που θα ονομασθεί άνω Εξάνθεια, οι νέες θέσεις τους προσέφεραν έντονη αίσθηση ασφάλειας στους κατοίκους και αυτοί άνετα εργαζόταν δημιουργικά.

Έτσι δημιουργήθηκε ο Δρυμώνας.

Ευκολονόητο πια είναι πως την ονομασία του την οφείλει στις πολλές και πυκνές δρυς, που προστατευτικά  περιέσφυγγαν  το νέο οικισμό και στις οποίες οφείλει το όνομά του το χωριό. Έτσι διεχώριζε την παλαιότερη συγγενική  του σχέση  με την άνω Εξάνθεια, αφού και οι δύο οικισμοί προερχόταν από την Κ(Χ)οντριάδα. Τον ένα ιστορικό οικισμό. Δίχως να αποβάλλει και το αρχικό του όνομα Κάτω- Εξάνθεια. Αυτό αποδεικνύει  και η μελέτη των αρχείων, που ακολουθεί την ιστορική σειρά: Κ(Χ)οντριάδα, Δρυμώνι(ας), Κάτω Εξάνθεια και από το 1965 επίσημα πλέον ονομάζεται Δρυμώνας.

Είναι χαρακτηριστική η σημείωση του Coronelli (1687μ.Χ), που στον χάρτη του σημειώνει τον οικισμό χρησιμοποιώντας την φράση esatiaDrimoni. Η ολοκλήρωση του οικισμού, που σήμερα, προσεγμένος, αναστηλωμένος και καθαρός δημιουργεί απίθανες εκπλήξεις στον επισκέπτη, θα έγινε προς το τέλος του 17ου αιώνα, λίγα χρόνια πριν την επιβολή της Βενετοκρατίας (1684-1797). Τότε, ενώ η κυριαρχία των Τούρκων (1479-1684) αισθητά είχε αρχίσει να γονατίζει και  η παρακμή είχε δημιουργήσει σπασμούς φυγής πολλών Τούρκων, κάποιοι από τους δυνάστες πωλούσαν τα κτήματά τους (;). Τότε, λοιπόν, ο Αντώνης, ο Φίλιππας, ο Γιάννης ο Φέτσης και ο Δημήτρης ο Βερύκιος αγόρασαν εκτάσεις γης, όπου έχτισαν τα σπιτικά τους και ρίζωσαν στην περιοχή ερχόμενοι από την Κ(Χ)οντριάδα.

Ο Δρυμώνας βρίσκεται  φωλιασμένος στο αρχικό ακροσύνορο του Βράχου. Εκεί που αρχίζει η μικρή κοιλάδα Αγράμπελη. Είναι σε υψόμετρο 520μ. και σε απόσταση 20 λεπτών από την ανοιχτή θάλασσα. Από την πόλη της Λευκάδος βρίσκεται 17 χιλιόμετρα.

Η φύση, η πανέμορφη και καθάρια «που δε λέγεται που τραγουδιέται μόνο», αβίαστα δημιουργεί  καλαισθητική συγκίνηση με τις απίθανες και συχνές εναλλαγές των χρωμάτων, των σχημάτων και των ειδών του φυσικού βασιλείου. Η πυκνότητα  και το αγνό πράσινο χρώμα της δάφνης, με το ανοιχτό των ελαιοδένδρων, το ολόχρυσο των σπάρτων, που περιτυλίγουν τις προσεχτικά χτισμένες λιθιές, άλλοτε διασφαλίζοντας πλούσιους αμπελώνες και η θαυμάσια μεσογειακή αρχιτεκτονική των σπιτιών μετεωρίζουν τις ψυχές και το πνεύμα του προσκυνητή – επισκέπτη σε κόσμους, υψηλούς και ένθεους. Είχε πολύ δίκιο ο ποιητής, όταν έκθαμβος σημείωνε: «Δεν είναι απλά μια ζωγραφιά ο Δρυμώνας» (Γιάννης  Αθηνιώτης).

Μελωτώντες προσεχτικά τον ιστορικό βηματισμό του Δρυμώνα θα συναντήσουμε σημαντικούς ανθρώπους του να διαχειρίζονται  την ιερή υπόθεση του πολιτισμού και γενικότερα τα πνευματικά πράγματα στο νησί. Το 1730 ο Γερμανός (Γεώργιος) Φίλιππας θα είναι ηγούμενος στην Ι. Μονή του Αγίου Γεωργίου των (Σ)κάρων. Την περίοδο  των Εθνικών μας αγώνων  για την Ένωση και ύστερα μεταξύ των Βουλευτών Λευκάδος θα είναι ο Ευστάθιος Φίλιππας, ο οποίος εργάστηκε στο χωριό και σαν ιδιώτης –δάσκαλος. Ενώ ο Μητροπολίτης Λευκάδος κα Αγίας Μαύρας  Ευγένιος (Ευστάθιος ) Φέτσης  θα είναι από τον Δρυμώνα. Και ο μεγάλος , σημαντικός Αγιορείτης, Μελέτιος Φίλιππας – Πανάγος από τούτο το ιστορικό χωριό προέρχεται.

Ο Μελέτιος  (Μιχαήλ) Φίιλιππας –Πανάγος γεννήθηκε στον Δρυμώνα το 1830 περίπου. Στην παιδική και εφηβική του ηλικία έζησε κάτω από τον θρεπτικό παιδευτικό ίσκιο του συντοπίτη του Μητροπολίτη Ευγενίου Φέτση. Αμέσως ύστερα από το καταλάγιασμα των εφηβικών κραδασμών και σαν ώριμος από καιρό , «παιδιόθεν» , θα παρατηρήσει ο βιογράφος του,  «προσήλθεν εις την Μονήν Κουτλουμουσίου και εκείσε εδέχθη την μοναχικήν κουράν». Έλαβε μέρος σε σημαντικές αποστολές στο εξωτερικό, εκπροσωπώντας την ιερή μονή της μετανοίας του, αλλά και το Άγιον Όρος γενικότερα. Στην πραξικοπηματική προσπάθεια αλώσεως της μονής Κουτλουμρουσίου από τους Ρώσους λειτούργησε διπλωματικά, ρεαλιστικά και με στρατηγικό πνεύμα, διασώζοντας την ελεύθερη πλεύση της μονής, την ηρεμία της αγιορείτικης πολιτείας και την μαρτυρική Ελληνορθόδοξη ιστορία του αγιώνυμου όρους.

Θα διατελέσει ηγούμενος και στο ιστορικό μοναστήρι, του Κλοκοτσοβίου της Βλαχίας και της Ι.μονής Κουτλουμουσίου με σοβαρό και αξιοπρόσεχτο πνευματικό  – ποιμαντικό έργο.

Από εντοιχισμένη πλάκα στην Αγιορείτικη μονή θα πληροφορηθούμε για το εύρος της προσφοράς και την γνησιότητα της μαρτυρίας του:

«Στέθη ο θεμέλιος λίθος υπό του Οικουμενικού Πατριάρχου Ιωακείμ του Γ’, ατομική δαπάνη καθηγουμένου Αρχιμανδρίτου Μελετίου εκ Λευκάδος εν έτει σωτηρίνο 1890 κατά μήνα Φεβρουάριου».

Από τον Δρυμώνα κατάγεται ο γνωστός φιλικός και γενναίος αντιστασιακός Ανδρέας Φέτσης.

Δεν είναι ευκαταφρόνητη η προσφορά στον μικρό και οικονομικά αδύναμο τόπο μας του Δρυμωνιώτη Σπύρου Φίλιππα – Πανάγου, του δημιουργού του ΤΑΟΛ. Έργο διαχρονικής αντοχής , που σε δίσεχτες ώρες για τον αγροτικό πληθυσμό του νησιού στάθηκε λειτουργικό εργαλείο οικονομικής στήριξης και κατ’ επέκταση πυλώνας αντίστασης στην αδηφάγο και σκληρή λεηλασία της φτώχειας. Η λειτουργία του ΤΑΟΛ έδωσε οικονομικά κίνητρα ζωής αλλά και σημαντικές ευκαιρίες σπουδών σε νέους Λευκαδίτες, παιδιά τίμιων και ευσυνείδητων βιοπαλαιστών αγροτών. Έτσι κρατήθηκαν όρθιες οι ψυχές, ανένταχτες οι συνειδήσεις, ανυπόταχτες οι καρδιές «μη κινούντες από το χρέος » της διακονίας της παιδείας και του πολιτισμού.

Η προσφορά προσωπικοτήτων με παιδευτικό εύρος και ανθρώπινο ήθος επιστημοσύνη επάρκειας και πολυσήμαντη συμβολή στο κοινωνικό σώμα του νησιού και όχι μόνο συνεχίζεται αμείωτα μέχρι των ημερών μας. Εκπαιδευτικοί, μουσικοί, ιατροί, και πολύτιμοι κοινωνικοί εργάτες διακονούν θυσιαστικά, έντιμα και ακατάπαυστα τον άνθρωπο και τ’ ανθρώπινα. Όλοι τους διαθέτουν ισχυρά ριζώματα φιλάνθρωπης  διάθεσης  και διασφαλίζουν το αειθαλές του έργου, γιατί είναι εμποτισμένοι με τις διαχρονικές και φιλόθεες  αξίες των Δρυμωνιωτών προγόνων τους.

Για την ολοκλήρωση αυτού του σύντομου ιστορικού οδοιπορικού μόλις είναι ανάγκη να αναφερθούμε στην αξιοπρόσεχτη συμβολή του σχολείου του χωριού, το οποίο για αρκετά χρόνια λειτούργησε στο χωριό και ανέδειξε προσωπικότητες με κύρος  και δίκαιο παρεμβατικό λόγο. Το σχολείο άνοιξε  το 1824. Δύσκολη εποχή για κείνους, που ήθελαν να διασφαλίσουν στην ευρύτερη κοινωνία και την μικρή τους κοινότητα το Ρωμαίϊκο. Λίγο αργότερα, 1829, θα συναντήσουμε δάσκαλο  στο χωριό των Δρυμωνιώτη Δημήτριο Φίλιππα με 24 μαθητές. Το 1833,όπως παρατηρεί ο αείμνηστος ιστορικός μας Πάνος Γ. Ροντογιάννης ,στου οποίου το πολυσήμαντο  έργο, σαν σε βατήρα, πετούμε και στηριζόμαστε, στο σχολείο δάσκαλος είναι ο γνωστός γιατρός, πολιτικός και κοινωνικός αναστηλωτής, Δρυμωνιώτης Ευστάθιος Φίλιππας. Και η ηλικία του δασκάλου αυτού δεν ήταν πάνω από 17χρονών, αφού βεβαιωμένα γεννήθηκε το 1817.

Η λειτουργία του «αλληλοδιδακτικού» αυτού  σχολείου αμείωτα συνεχίσθηκε στους μετά την ένωση χρόνους. Για να συνεχισθεί η παράδοση της λειτουργίας του σχολείου μέχρι το 1982 περίπου.

Το 1862 ο δάσκαλος Σπυρίδων Φέτσης άνοιξε στο χωριό ιδιωτικό σχολείο. Ταυτόχρονα χειροτονούμενος  από τον συντοπίτη του Μητροπολίτη Ευγένιο Φέτση ιερέας, επειδή διέθετε και το χάρισμα της καλλιφωνίας γνώριζε όμως και Βυζαντινή μουσική, άνοιξε «μουσική σχολή που αμιλλόταν με την όμοια σχολή που είχε ανοίξει στα Ασπρογερακάτα ο άλλος λαμπρός μουσικός και καλλίφωνος δάσκαλος Ασπρογέρακας ή Μαρίνος ». Ο Σπυρίδων Φέτσης είναι ο γνωστός στην ιστορία του χωριού παπά Μούδιας.

Δεν είναι ευκαταφρόνητη η συμβολή Δρυμωνιωτών στους αγώνες του γένους 1912, 13, 22 και 1940. Συμβολή και προσφορά  αίματος και θυσίας.

Ο Δρυμώνας απειλήθηκε με ερείπωση στα τελευταία δύσκολα πενήντα χρόνια. Η βαρειά αιμορραγία του ανθρώπινου δυναμικού ξεκίνησε, όπως και στα υπόλοιπα χωριά της Λευκάδας, από το 1900, Εποχή οικονομικά και  εθνικά δύσκολη. Τότε αρκετοί Δρυμωνιώτες έπαιρναν των οματιών  τους και έφταναν στην Αμερική, Αυστραλία, διάφορες πόλεις της Ευρώπης με την ελπίδα της επιβίωσης. Σε εκείνους τους τόπους έχυναν άφθονο ιδρώτα δουλεύοντας αξιοπρεπώς και τίμια. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που χάθηκαν στα ξένα, θυσιαζόμενοι και ραντίζοντες με το αίμα τους τα χώματα της νέας γι’ αυτούς πατρίδας.

Δεν πρέπει να αγνοούμε πως τον 19ο αιώνα η κοινωνία του χωριού από σκληρές καιρικές συνθήκες πέρασε δύσκολα. Κινδύνεψε με φονικό ράγισμα. Επιγραμματικά θα αναφέρουμε κάποιες που είναι κοινές μερικές για ολόκληρο το νησί. Τότε οι άνθρωποι έφθασαν στα πρόθυρα νευροψυχικών γονατισμάτων. Όπως όμως επισημαίνει η αρχειακή έρευνα με την μυστική δύναμη της Χάριτος του Θεού, προς τον οποίον κατέφυγαν, διασώθηκαν. Τότε, λοιπόν, ο Επίσκοπος και ιερείς σύναξαν τα πλήθη των Χριστιανών εντός των Ι. Ναών και τελούσαν παρακλήσεις, για την αποκατάστασή της ισορροπίας στην φύση και την εύπλοια του κοινωνικού σώματος. Ταυτόχρονα λιτάνευαν τις ιερές εικόνες στα δοκιμασμένα  μέρη. Έχουμε συγκεκριμένες καταστροφές: 1825, 1868 σεισμοί ισχυροί ερείπωσαν το νησί, αλλά και τον Δρυμώνα και σκότωσαν ανθρώπους, αφάνισαν υποστατικά. Το 1871-72  το χαλάζι, 1885 η Τραμουντάνα, 1885, 1886, 1888, 1893, το χιόνι, 1889, 1890, 1891 η ξηρασία, 1888 πλημμύρες 1893 η όστρια, 1892 η φοβερή οινική κρίση , 1914, 1938, 1948, 1952,, 1974, 2003 επαναλαμβανόμενοι σεισμοί συνέχισαν το καταστροφικό τους έργο και ταλαιπώρησαν επικίνδυνα τον λαό και τον τόπο. Πάντοτε και ο Δρυμώνας χτυπιόνταν ανελέητα. Ο ευσεβής όμως λαός μας κατέφευγε στην σκεπή της θείας Αγάπης.

Μια εκφραστική και απλοϊκή «ενθύμιση» σε Εκκλησιαστικό βιβλίο της ενορίας του χωριού, γραμμένη από άνθρωπο, που έφερε τον εκκλησιαστικό τίτλο του αναγνώστη χωριανό, είναι ενδεικτική:

«1872: λιμός μέγας ένεκα όπου δεν εσυγκινούσαν η άνθρωποι, με το να εκυρίεψε το ψέμμα την ανθρωπότις και η πολιέξοδος της κυβερνήσεος  με το βουλόμενο χαρτίον (σ.σ. εννοεί χαρτόσημο) όπου ο πιστοτίς ήθελε να εξοδεύσει 20 να λάβει 4, και εις πολύν διάστημα κερού. Φαίνετε και εσχάθησαν η έμπορη και οι προστιχάντηδες (σ.σ. εννοεί τους τοκογλύφους, όνομα και πράμα) και εχάλασεν η  κυνονία περισσότερον παρά το ψεύδος του ανθρώπου» (Σπ. Φίλιππας, αναγνώστης).

Δάσκαλος για αρκετά χρόνια συντρόφεψε τα παιδιά στους «εύφορους » και αληθινούς λειμώνες της Παιδείας. Η έδρα όμως του Σχολείου, ενώ τον γέμιζε εσωτερικά και η αναστροφή του με τους μαθητές, ενώ τον στήριζε, δεν του προσέφεραν την ουσιαστική εσωτερική ανάπαυση. Η καρδιά του διαφορετικά προσέγγιζε και άλλα αναζητούσε. Σε διαφορετικούς κόσμους είχε στρέψει τις εσωτερικές του κεραίες. Μέχρις ότου ο Αρχιεπίσκοπος των Αποστολικών οραματισμών Ιερώνυμος δημιουργήσει στο ευλογημένο νησί της Παναγίας, την ιερή νήσο Τήνο, την Σχολή Ιερατικής Επιμόρφωσης  διευκολύνοντας τους αποφοίτους Πανεπιστημιακών Σχολών, που επιθυμούσαν, να ιερωθούν .Πρώτος στο κάλεσμα της Εκκλησίας ο δάσκαλος Δημήτριος Φίλιππας. Ένας πετυχημένος  λειτουργός της παιδείας και τίμιος οικογενειάρχης.

Το 1968 μια νέα αρχή ανατέλλει στον ορίζοντα της ζωής του. Χειροτονήται Διάκονος και Πρεσβύτερος καταλαγιάζοντας έτσι την ιερή του ανησυχία, ηρεμώντας τους εσωτερικούς του κραδασμούς.Τώρα ο ταπεινός  και πετυχημένος δάσκαλος  γίνεται διάκονος Θεού και ανθρώπων, λειτουργός της Σταυρωμένης και Αναστημένης Αγάπης, διαγγελέας της λυτρωτικής ελπίδος του ζώντος Θεού. Παίρνει το ραβδί του ποιμένα και περνάει στην αναζήτηση των «ταπεινών και καταφρονημένων» εργάζεται, όπως το κερί, ο αδύναμος και ασθενικός το σώμα, φωτίζοντας με τον θεραπευτικό και βαθειά πνευματικό του λόγο , με την ζωτική τέχνη της ποιμαντικής του φροντίδας  τον τραγικά ευπερίστατο άνθρωπο. Και σ’ αυτό το μετερίζι της ποιμαντικής αγωνίας και αγάπης παρέμεινε, διακονώντας, μέχρι τέλους. Σηματωρός τέλειος και πλοηγός άφθαστος οδηγός αληθινός και πατέρας ανόθευτος παιδαγωγός, που δύσκολα οι σύγχρονες κοινωνίες διαθέτουν, με την ακριβή και την πολυσήμαντη του όρου έννοια.

Πετυχημένος ιερουργός και ποιμένας, υπεύθυνος  παιδευτής των νέων μας, υπήρξε συγχρόνως πολύτιμος πατέρας και τέλειος οικογενειάρχης . Ευλογήθηκε  από τον Θεό ν’ αντικρύσει τα τρία του παιδιά δημιουργημένα και ικανά εφόδια για την συνέχιση της ίδιας όμορφης ζωής…

Ήταν ένας ζωντανός άμβωνας, που διαλαλούσε σιωπηρά, το υπέροχο μήνυμα του Σταυρού και της Ανάστασης του Χριστού. Στην χόβολη του ασθενικού του κορμιού έκρυβε μια ζωντανή σπίθα ζωής, που την έπαιρνε από την συνεχή μυστηριακή του επικοινωνία, από την συνεχή συνάντησή του μ’ Εκείνον, που, όπως επισημαίνει ο ιερός Καβασίλος, «μέσα στα ιερά μυστήρια φανερώνεται». Συνδεόνταν σταθερά με το λόγο του θείου ψαλμωδού : « εξελεξάμην παραρριπτείσθαι εν των οίκω του θεού μου μάλλον ή οικείν με εν σκηνώμασιν αμαρτωλών (ψαλμ. 83,11).

Ναι! ήταν άνθρωπος προσευχής και λειτουργικής ζωής. Στις δύσκολες ώρες του Χειμώνα, σε στιγμές κρίσης του άσθματός του, δεν άντεχε να μη βρίσκεται στο ιερό βήμα, όταν, λειτουργικές ή άλλες εκδηλώσεις των ενοριών της πόλεως, τον καλούσαν. Υπήρξε ένας αθεράπευτα πιστός ακροατής του Ραδιοφωνικού  Σταθμού του Πνευματικού Κέντρου της Ενορίας Ευαγγελιστρίας Λευκάδος. Και ένας από τους ελαχίστους κληρικούς, που έπαιρνε τηλέφωνο να συγχαρεί τοπικούς παράγοντες εκπομπών  του Σταθμού. Στοιχείο εκφραστικό της εσωτερικής πληρότητας της ιερής μεγαλωσύνης του ανθρώπου.

Με την όλη αναστροφή της  ζωής  του διακαιώνεται ο ιερός Χρυσόστομος, όταν λέγει: «Τα ισχυρά δένδρα, κι αν ακόμη πέσει πάνω τους η ορμή των πιο δυνατών ανέμων, δεν τα ξεριζώνει. Αντίθετα, γίνονται ισχυρότερα και στερεότερα με τις προσβολές αυτές. Και η αγία ψυχή, που συζεί με την ευλάβεια, με τα κτυπήματα των πειρασμών και των θλίψεων δεν καταβάλλεται. Αντίθετα προετοιμάζεται για μεγαλύτερη υπομονή» (Ε.Π.Ε., 32,70). Μέσα από την φωτεινή ακτινογράφιση αυτής της αλήθειας μπορούμε αβίαστα να αποδεχθούμε τον ελπιδοφόρο λόγο της ιερής Αποκαλύψεως: «Μακάριοι οι νεκροί οι εν Κυρίω αποθνήσκοντες απ’ άρτι. Ναι, λέγει το Πνεύμα, ίνα αναπαύσωνται εκ των κόπων αυτών τα δε έργα αυτών ακολουθεί μετ’ αυτών» (Αποκ. Ιδ’, 13).

Στην τραγικά δύσκολη και επικίνδυνα αφτέρουγη εποχή μας τέτοιες μορφές, που ψηλαφούν από το πνιγηρό «εδώ και τώρα» τα μονοπάτια του Θεού και μέσα από την αγάπη στον Θεό και τον άνθρωπο περνούν τις δύσκολες ώρες τους, επικίνδυνα λιγοστεύουν. Η κοινωνία μας ορφανεύει από τους μυστικούς ζωηφόρους σπόρους της. Ο κόσμος μας φτωχαίνει και εξαγριώνεται. Ο άνθρωπος ολοένα και περισσότερο γίνεται πιο μοναχικός. Σήμερα επιχειρήται  μια «αθεωτάτη μεταστοιχειώσεις των πάντων» (αγ. Θεόδωρος Στουδίτης).

Πρέπει  όμως – είναι απόλυτη ανάγκη- η μορφή του π. Δημητρίου να σταθεί απέναντί μας με την  ιερή πρόκληση μιας σώζουσας διδαχής. Την έχουμε όλοι μας ανάγκη.

Κοντολογίς μπορούμε δίχως να διατρέχουμε τον κίνδυνο της υπερβολής, να σημειώσουμε πως ο ταπεινός λευίτης της σιωπής και μέσα από αυτήν της αδιάλειπτης ποιμαντικής διδαχής ο π. Δημήτριος Φίλιππας από τις 19 Οκτωβρίου στέκεται, επιβλητικά και αγέρωχα, αναλείωτα και διδαχτικά στο βάθρο της τοπικής μας ιστορίας. Τώρα δεν έχουν αντοχή και δεν μπορούν να τον μετακινήσουν οι θύελλες, που αταπείνωτα τον χτυπούσαν στην επίγεια διαδρομή του… Και παραμένει, όπως χθες, οδηγός και σηματωρός δείχτης πορείας και εμψυχωτής εκείνων που επιθυμούν να συμμετέχουν στην ευλογημένη λιτανεία της ελπίδος, της ταπείνωσης και της σιωπής. Στην λιτανεία της Ορθόδοξης Παράδοσης και Ζωής.

Πηγή: https://www.nealefkadas.gr/